Kara Mürver, dünyada en yaygın kullanılan şifalı bitkilerden biridir. Geleneksel olarak, yerli halk onu ateş ve romatizma tedavisinde, eski Mısırlılar ise ciltlerini iyileştirmek ve yanıkları iyileştirmek için kullandılar. Hala Avrupa’nın birçok yerinde halk hekimliğinde toplanmakta ve kullanılmaktadır. Günümüzde mürver, çoğunlukla soğuk algınlığı ve grip semptomlarını tedavi etmek için ek olarak alınır. Ancak bitkinin çiğ meyveleri, kabuğu ve yapraklarının da zehirli olduğu ve mide sorunlarına neden olduğu bilinmektedir.
Kara Mürver Nedir?
Mürver, Adoxaceae familyasına ait çiçekli bir bitki olan Sambucus ağacının birkaç farklı çeşidini ifade eder. En yaygın türü, Avrupa mürveri veya kara mürver olarak da bilinen Sambucus nigra’dır. Bu ağaç Avrupa’ya özgüdür, ancak dünyanın diğer birçok yerinde de yaygın olarak yetiştirilmektedir.
S. nigra 9 metreye kadar büyür ve mürver çiçeği olarak bilinen küçük beyaz veya krem renkli çiçek kümelerine sahiptir. Meyveler küçük siyah veya mavi-siyah salkımlarda bulunur.
Meyveler oldukça ekşidir ve yenmesi için pişirilmesi gerekir. Çiçeklerin narin bir misket aroması vardır ve çiğ veya pişmiş olarak yenebilir.
Diğer çeşitler arasında Amerikan mürver, cüce mürver, mavi mürver, danewort, kırmızı meyveli mürver ve antilop fırçası bulunur. Mürver ağacının çeşitli kısımları tarih boyunca tıbbi ve mutfak amaçlı kullanılmıştır.
Tarihsel olarak, çiçekler ve yapraklar ağrı kesici, şişme, iltihaplanma, idrar üretimini uyarma ve terlemeyi indükleme için kullanılmıştır. Kabuk, idrar söktürücü, müshil olarak ve kusmaya neden olmak için kullanıldı.
Halk hekimliğinde kurutulmuş meyveler veya meyve suyu grip, enfeksiyonlar, siyatik, baş ağrıları, diş ağrısı, kalp ağrısı ve sinir ağrısının yanı sıra müshil ve idrar söktürücü olarak kullanılır.
Ek olarak, meyveler pişirilebilir ve meyve suyu, reçel, Hint turşusu, turta ve mürver şarabı yapmak için kullanılabilir. Çiçekler genellikle tatlı bir şurup yapmak için şekerle kaynatılır veya çayın içine demlenir.
Faydaları Nelerdir?
Kara Mürverin bilinen birçok faydası vardır. Sadece besleyici olmakla kalmaz, aynı zamanda diğer faydalarının yanı sıra soğuk algınlığı ve grip semptomlarını gidermeye, kalp sağlığını desteklemeye ve iltihap ve enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olabilirler.
- Mürver, C vitamini, diyet lifi ve fenolik asitler, flavonoller ve antosiyaninler formundaki antioksidanlarla dolu düşük kalorili bir besindir. Çiçekler özellikle flavonoller açısından zengindir.
- Mürver özütünün grip virüsünün neden olduğu semptomların uzunluğunu ve şiddetini azaltmaya yardımcı olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar umut verici olsa da, daha büyük ölçekli insan çalışmalarına ihtiyaç vardır.
- Mürver meyveleri, yaprakları ve çiçekleri güçlü antioksidanlardır. Bununla birlikte, insanlar üzerindeki koruyucu etkileri önemsiz görünmektedir. Ek olarak, çilek ve çiçeklerin işlenmesi antioksidan aktivitelerini azaltabilir.
- Mürverin kolesterol, ürik asit ve kan şekeri düzeylerini düşürmesi gibi kalp sağlığı için bazı faydaları vardır. Bununla birlikte, bu etkilerin insanlarda önemli olup olmadığını göstermek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
- Mürver, kanser ve bakterilerle savaşma, bağışıklık desteği, UV koruması ve idrar söktürücü etkiler gibi birçok ek sağlık yararı ile ilişkilidir. Bununla birlikte, bu iddiaların sınırlı kanıtı vardır ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Zararları Nelerdir?
- Kara Mürver bitkisinin pişmemiş meyveleri, yaprakları, kabuğu ve kökleri, mide bulantısı, kusma ve ishale neden olabilen lektin ve siyanür kimyasallarını içerir. Meyveleri ve tohumları pişirmek siyanürü uzaklaştıracaktır.
Kara Mürver, birçok umut verici sağlık yararı ile ilişkilendirilmiş olsa da, araştırmaların çoğu yalnızca laboratuvar ortamında yürütülmüş ve insanlarda kapsamlı bir şekilde test edilmemiştir.
Bu nedenle, mürver herhangi bir sağlık yararı için tavsiye edilemez.
Makul kanıtlar, grip semptomlarının uzunluğunu ve şiddetini azaltmaya yardımcı olmak için kullanımını desteklemektedir.
Ayrıca kalp sağlığını destekleyebilir, antioksidan durumunu iyileştirebilir ve çeşitli kanser önleyici, diyabet önleyici ve iltihap önleyici etkilere sahip olabilir.
Ayrıca mürver, sağlıklı bir diyete lezzetli bir katkı ve iyi bir C vitamini, lif ve antioksidan kaynağıdır.
