Kadim bir geçmişe sahip olan yaklaşık 900 milyon zeytin ağacının %98 i Akdeniz havzasında yer almaktadır. Ülkemizde de betonlaşan deniz kenarlarına ve kesilen zeytin ağaçlarına rağmen, son dönemlerde ki dikimlerle birlikte TUİK verilerine göre 2000li yıllarda 100 milyon olan zeytin mevcudumuz 2016 yılında 174 milyona yükselmiştir. Dünyada ki tüm ağaçların toplamından yıllık 17 milyon ton dane zeytin elde edilmektedir. Yine dünyada yıllık yaklaşık 2,85 milyon ton zeytinyağı üretimi gerçekleşmektedir. Bu toplam üretimin sırasıyla en büyük 5 ülkesi İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye ve Tunus’tur. İspanya tüm dünyada üretiminin yaklaşık %60’lık bir kısmı gerçekleşmektedir.
Verimlilik
Ülkemiz son yapılan zeytin dikimleri ile birlikte, İspanya’dan sonra dünyada en fazla zeytin ağacı olan 2.ülke olmuştur. Buna rağmen maalesef verimlilikte dünya ortalamasının altında kalmaktadır. Normal bir hasat yılında, İspanya 369 kg., İtalya 256 kg. Yunanistan 209 kg. dekar başı ürün almaktadır ve dünya ortalaması da 213 kg’dır. Türkiye de ise dekar başı verimlilik 195 kg’dır. Ülkemizde aşısız yani kendiliğinden yetişmiş birçok ağacın bulunması, meyve düzeyini ve verimliliği epey aşağıya çekmektedir.
Yine, ülkemizde tüketilen zeytinyağı miktarı Akdeniz havzasında zeytin yetiştiren ülkeler sıralamasında maalesef en arkalarda kalmaktadır. Yunanistan’da kişi başı zeytinyağı tüketimi 13,3 kg, İspanya’da 10,5 kg, İtalya’da 9,7 kg fakat ülkemizde ise sadece 1,6 kg’dır. Oysa ki zeytinyağlı diyetler insan sağlığı için çok önemli olup, kalp krizi sonucu hayatını kaybedenlerin oranlarının en düşük olduğu ülkeler arasında en fazla zeytinyağı tüketen ülkeler bulunmaktadır.
Ülkemizde ki zeytin ve zeytinyağı verimini arttırmanın başlıca yolları arasında zeytin yetiştiriciliği için kullanılan arazilerin daha büyük ve tek parça haline getirilmesi eğer maddi olarak bu sağlanamazsa İspanya’da ki kooperatifçilik örnekleri uygulamaya çalışılmalıdır. Böylece dekar başına maliyetler aşağıya düşecek ve verimlilik artacaktır. Ayrıca yabani ağaçların aşılanması ve yerli ırkların ıslahı da bu konuda etkili olacaktır. Yine makineleşme de zeytin toplama ve bakımı konusunda verimi arttırıcı unsur arasında sayılabilir.
Zeytinyağı ihracatımızı arttırmak ve markalaşma konusunda ki problemleri çözmek için, başka ülkelere dökme olarak satmaktan ziyade üretici firmalarımızın ürünlerini kendi marka ve ambalajı ile satması veya soğuk sıkım zeytinyağı, erken hasat zeytinyağı ve çeşnili zeytinyağı olarak farklılaştırıp satması ülke ihracatını daha başarılı yerlere taşıyabilir.
